Een ander leven van Rudi Meulemans, met Jantine Broek
Een ander leven van Rudi Meulemans
Samen met super special guest Jantine Broek bespreken we Een ander leven van Rudi Meulemans. We kletsen over Engeland als vakantieland en de nodige kritische noten die we kunnen plaatsen bij het nostaligisch escapisme dat daar vaak bij komt kijken. Gelukkig kunnen we ook heerlijk wegdromen bij de genderfluïde relaties van de 20e eeuwse queer community rond Vita Sackville-West en Harold Nicolson.
In 1947 maakten Vita Sackville-West en haar man Harold Nicolson samen met hun vriend James Lees-Milne een reis door zuidwest-Engeland. Namens de National Trust, de organisatie die Engels erfgoed restaureert en bewaart, bezocht het reisgezelschap het ene landhuis na het andere. Het waren voor hen iconen van een tijd waarin alles beter was.
Zeventig jaar later reist Rudi Meulemans deze opmerkelijke historische figuren achterna. Onderweg eet hij in de pubs waar zij aten, slaapt hij in de hotels waar zij sliepen en bezoekt hij de landhuizen die door toedoen van zijn voorgangers bewaard zijn gebleven. Gaandeweg wordt duidelijk hoe kwetsbaar het verleden is, tot er plots, aan het eind van Meulemans’ reis, iets gebeurt wat zijn leven op z’n kop zet. Dan dringt de vraag zich onherroepelijk op: is het überhaupt mogelijk om dingen vast te houden?
Hoe zit dat met dat 'nostalgische Engeland'?
In deze aflevering bespreken we Engeland als plek voor nostalgische wegdromerij en plaatsen we daar een aantal kritische noten bij. Wil je hier meer over weten, begin dan bijvoorbeeld bij één van deze titels:
Ten eerste, dit is het boek dat in onze hoofden rondspookte tijdens het lezen van Een ander leven. Orlando is het verhaal van een dichter die van gender verandert en eeuwenlang leeft tussen allerlei literaire beroemheden uit de Engelse geschiedenis. Virginia Woolf baseerde dit verhaal direct op Vita Sackville-West en haar familie.
In Brit(ish) bespreekt Afua Hirsch de raciale stereotypen en onderliggende machtssystemen die vorm geef aan ons hedendaagse begrip van de Britse identiteit.
“You’re British. Your parents are British. Your partner, your children and most of your friends are British. So why do people keep asking where you’re from? We are a nation in denial about our imperial past and the racism that plagues our present. Brit(ish) is Afua Hirsch’s personal and provocative exploration of how this came to be – and an urgent call for change.”
In ons gesprek noemen we dat queerness in dit boek wordt besproken als een heerlijke vrijheid, zonder er per se aandacht is voor de verschillende vormen van uitsluiting die historisch gezien ook vorm gaven aan de queer gemeenschappen in het Verenigd Koninkrijk. In zijn boek Queer City geeft Peter Ackroyd een mooie geschiedenis van die gemeenschappen in de hoofdstad Londen. Het biedt zo een mooie context voor het boek van Meulemans.
Jantine bespreekt in deze aflevering hoe het strake klassensysteem in het Verenigd Koninkrijk doorwerkt in alle elementen van de samenleving. In zijn driedelige televisieserie All in Good Taste (2012) onderzoekt Grayson Perry hoe deze verdeling doorwerkt als het aankomt op smaak. In aflevering drie, die hier te zien is op YouTube, bespreekt hij de smaak van de hogere sociale klasse tijdens een bezoek aan de Cotswolds.
Tot slot een kritische noot naar onszelf. Jantine appt me na het beluisteren van de aflevering met schaamrood op de kaken dat ze een verspreking bij zichzelf hoort: ze zegt dat de 15e eeuw de zogenaamde ‘Elizabethaanse eeuw’ is, maar dat moet de 16e eeuw zijn.